Travma dediğimiz şey olaylardan daha çok, onlarla yalnız kalmak, onları anlamlandıramamak veya yanlış anlamlandırmaktır.
Küçüklüğümüzden itibaren çeşitli zorlayıcı ve örseliyici deneyimlere maruz kalırız. Fakat bir deneyim travmatik yapan şey, olaydan daha çok olayın anlamlandırılamamasından kaynaklanır. Çocukluğumuz bu olayları anlamlandırabilecek kapasiteye henüz sahip olmadığımız zamanlardır ve bunu bizler için ebeveynlerimiz veya büyük ötekiler sağlar. Bir şekilde bu sağlanamadığında, zorlayıcı deneyimler ile baş başa kalıp adlandıramadığımızda, bunları yetişkinliğe çeşitili psikolojik rahatsızlıklar olarak taşıyabiliriz. Çünkü adını koyamadığız, tanımlayamadığımız deneyimler zihnimizin arka planında açık bir sekme gibi çalışır durur. Anlamlandırıp cevaplayana kadar ise kapanmazlar, bastırılmaya çalışılırlar.
‘Ben neden sevilmedim ?’ ‘Ben neden dayak yedim ?’ ‘ Ben neden terk edildim ?’ ‘Ben neden istismar edildim ?’ gibi sorulara sürekli olarak cevap aranır ve bazen bulduğumuz cevaplar gerçek dışı olabilir. ‘Daha güzel olsaydım sevilirdim’, ‘Annemi üzdüğüm için başıma bunlar geldi’ vd..
Anlamlandırmak ise şuna benzer;
‘Sen kötü bir çocuk olduğun için değil, onlar öfkelendiklerini ne yapacaklarını bilemedikleri için sana zarar verdiler’
‘Senin yüzünden değil, o çeşitli arzularını nerede, ne zaman, kiminle, hangi koşullarda yaşaması gerektiğini bilmediği için bu istismarı yaşadın’,
‘Sen yetersiz olduğun için değil, o kendi yetersizlik hisleri ile başa çıkmanın bir yolu olarak sana yetersiz hissettiriyordu,
‘Korkutucu bir deprem yaşadık fakat şu anda güvendeyiz, ben senin yanındayım, tekrarlarsa şunları yaparak kendimizi koruyabiliriz’.
Kişinin zihninin arka planın sürekli olarak işleyerek kaygıya ve sonucunda çeşitli psikolojik rahatsızlıklara neden olan bu deneyimler anlamlandırıldığı zaman kişi büyük ölçüde rahatlar. Kendisini güvende hisseder, ona ait olmayan yükleri artık taşımak zorunda kalmaz.
Çoğu psikolojik semptom ise bu yanlış anlamladırmalar sonucu kişiyi güvene almak için doğar.
Annesinin hastalığı için kendisini sorumlu tutarak yanlış anlamlandıran çocuğun, yoğun suçluluk duyguları ile temizlik yaparak başa çıkmayı öğrenmesi gibi..
Psikoterapinin en önemli işlevlerinden biri de kişinin geçmiş travmatik deneyimlerini yeniden, daha gerçekçi ve güvenli bir şekilde anlamlandırmak için bireyse destek olmaktır.